- sarcio
- sarcĭo, sarsi, sartum, 4, v. a. [etym. dub.; cf. Gr. rhaptô], to patch, botch, mend, repair, restore, etc.: sarcire est integrum facere, Paul. ex Fest. s. v. sarte, p. 323 Müll. (class.; cf.: renovo, instauro, redintegro).I.Lit.:II.
funes veteres, centones, cuculiones,
Cato, R. R. 2, 3; cf.:in vestimento sartum quod comprehensum,
Varr. L. L. 6, § 64 Müll.:corbulas,
Cato, R. R. 23, 1; 31, 1:dolia,
id. ib. 39, 1 sq.; Plin. 18, 26, 64, § 236:aedes,
Plaut. Most. 1, 2, 68; 1, 2, 34:seminaria,
Plin. 18, 26, 65, § 243:rupta intestina,
id. 28, 14, 58, § 210:perniones rimasque pedum,
id. 28, 16, 62, § 221.— Poet.:generis (apum) lapsi ruinas,
Verg. G. 4, 249. — Transf.:sartum vulnus,
healed, Scrib. Comp. 206.—Trop., to make good, make amends for; to correct, repair:2.detrimentum in bello acceptum,
Caes. B. G. 6, 1; so, acceptum detrimentum, id. B. C. [p. 1631] 1, 45;3, 67: acceptum incommodum virtute,
id. ib. 3, 73:damna,
Cic. Fam. 1, 9, 5; Liv. 9, 23; Col. 9, 15, 3; cf.:sarcito in XII. Servius Sulpicius ait significare damnum solvito, praestato,
Fest. p. 322 Müll.:injuriam,
Cic. Phil. 9, 4, 8:tantum studium infamiae sarciendae,
Caes. B. C. 3, 74:usuram longi temporis,
to restore, Cic. Fam. 3, 1, 1:an male sarta Gratia nequicquam coit et rescinditur?
Hor. Ep. 1, 3, 31.—Hence, sartus, a, um, P. a., mended, repaired, put in order, only in the phrase sartus tectus, adj.; or more freq. subst. in the neutr. plur. sarta tecta, buildings in good repair:sarte ponebant pro integre. Ob quam causam opera publica, quae locantur, ut integra praestentur, sarta tecta vocantur,
Fest. p. 322 Müll.; cf. Charis. p. 195 fin., and Inscr. Orell. 2488:cum consules aedes sacras locavissent neque potuissent omnia sarta tecta exigere...factum est senatus consultum: quibus de sartis tectis cognitum non esset... Quaesivit quis aedem Castoris sartam tectam deberet tradere... Monumentum quamvis sartum tectum integrumque esset, etc.,
Cic. Verr. 2, 1, 50, § 130 sq.; so,sarta tecta,
id. ib. 2, 1, 40, § 103; 2, 1, 49, § 128 Zumpt N. cr.; 2, 1, 50, § 130; 2, 1, 51, § 136; Liv. 42, 3; Dig. 1, 16, 7; 7, 1, 7; 7, 8, 18; cf.:sarta tecta aedium sacrarum,
Cic. Fam. 13, 11, 1; Vulg. 4 Reg. 12, 5; id. 2 Par. 24, 5.—Trop.:sarta tecta tua praecepta usque habui mea modestia,
Plaut. Trin. 2, 2, 36:hoc mihi da, ut M'. Curium sartum et tectum, ut aiunt, ab omnique incommodo sincerum integrumque conserves,
Cic. Fam. 13, 50, 2.—Hence, adv.: sartē pro integre... Porphyrio ex Verrio et Festo in Auguralibus, inquit, libris ita est:sane sarteque,
Charis. p. 195 fin.; 196 init. P.; cf. supra the pass. from Fest.<
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.